لوازم و تجهیزات کوهپیمایی
کفش
مشخصات کفش مناسب
روش نگهداری کفش
لوازم و تجهیزات مورد نیاز کوهپیمایی از عوامل مهم و اساسی در جهت بهبود کیفیت و انجام پیمایش می باشد استفاده از این لوازم بصورت استاندارد ازموارد مهمی است که دارای ارزش بسیار بوده که در موارد متعدد جان اشخاص و گروههای مختلف را در مقابل پیش آمد ها نجات داده است.
در کوهپیمایی لوازم و تجهیزات به دو دسته تقسیم می شود:
1-لوازم انفرادی 2- لوازم گروهی
لوازم انفرادی: به تجهیزاتی گفته می شودکه کاربرد مستقیمی با کل افراد گروه نداشته و بیشتر جهت رفع احتیاجات شخصی و به شکل انفرادی مورد استفاده قرار می گیرد .
کفش
یکی از اصلی ترین تجهیزاتی است که در کوهنوردی استفاده می شود و باید با نهایت دقت آن را انتخاب کرد.از قديم معروف بوده است که پا قلب دوم انسان و مخصوصا کوهنوردان است . بنابراين کفش که محافظ پا است از مهمترين وسايل و پوشاک کوهنوردي به شمار مي رود .
اصولا کفشهای کوه دردوسری مختلف تابستانی و زمستانی تولید می شوند،اما در کشور ما اکثر افراد ازیک نوع کفش در تابستان و برنامه های سبک زمستانی استفاده می کنند.
کفش کوه از هر نوعی که باشد باید دارای تختی محکم و غیر قابل انحنا باشد.استفاده از کفش کوه عمدتا در کوهستان است و در آنجا پای ما بیشتر برروی سنگ و تخته سنگهای مختلف قرار می گیرد ووزن بدن مارا تحمل می کند. هرگاه کفش کوه قابل خم شدن باشدو کف پای ما در طول برنامه بارها خم بشود و یا تحت شکلهای مختلف قرار بگیرد،خستگی و ناراحتی زیادی به پای ما وارد خواهد شد و کوهنوردی به صورت خسته کننده ای درخواهد آمد.
کفش هاي قديم از چرم ساخته مي شد که بنا به شرايط مورد استفاده ضخامت و تعداد لايه هاي چرم متفاوت بود . يکي از اشکالات کفش هاي چرمي زمستاني وزن بالاي آنها بود که با اختراع لايه ها و پارچه هاي جديد با عناوين گورتکس - سيمپاتکس و تينسوليت و استفاده از آنها در کفشهای جدید تا حدي اين نقيصه جبران گرديده است.
لايه گورتکس که در انواع پوشاک زمستاني کوهنوردي نيز بکار مي رود داراي خاصيت يک طرفه بودن است ؛ يعني تنها از يک طرف کاملا ضد آب و باد است و در نتيجه از داخل بخار و گرماي ناشي از تعرق و فعاليت را بخارج مي فرستد و از خيس شدن پوشاک زير و سرمازدگي جلوگيري مي کند .
لايه سيمپاتکس نيز مانند گورتکس ضد آب و ضد باد و داراي قابليت تنفسي است .
لايه تينسوليت نيز گرمازا بوده و در کفش هاي زمستاني و سنگين بکار مي رود .
زيره کفش کوهنوردي نيز از لايه هاي مخصوصي ساخته مي شود که معروف ترين آن ويبرام ايتاليا است .
همچنين اخيرا لايه اي ضربه گير نيز ساخته شده که فشار ضربه هاي وارده به کف پا و مخصوصا پاشنه را کاسته و پا ديرتر خسته مي شود و در سرازيري زانوها کمتر آسيب مي بيند .
با توجه به پيشرفت هايي که در زمينه ساخت کفش هاي کوهنوردي بدست آمده و به برخي از آنها در بالا اشاره شد ؛ امروزه براي هر نوع برنامه کوهنوردي و براي هر فصل و منطقه کفش خاصي ساخته شده و مورد استفاده قرار مي گيرد و ديگر عنوان کفش هاي چهار فصل يا همه کاره دور از ذهن مي باشد . به عنوان مثال در کفش هاي مخصوص سنگنوردي نوع کفش براي مرد و زن و همچنين بسته به جنس و نوع سنگ متفاوت مي باشد .
در هنگام خرید میتوانید کف کفش را ازهردوطرف فشاردهید یا آن را به پاکرده و روی پنجه بلند شوید اگر کف کفش به راحتی خم شد ، بنابراین کفش موردنظر بدرد کارما نمی خورد و باید کفش دیگری راامتحان و خریداری نمایید.
همچنین کف کفش کوه باید خاصیت چسبندگی داشته باشد و به راحتی برروی سنگها ویا روی زمین لیزنخورد .درموقع خرید به آجهای کف کفش باید دقت کرد که به اندازه کافی بلند باشند ،درغیر این صورت آجها خیلی زود فرسوده و خطر لیز خوردن و به زمین افتادن وجوددارد.
ازجمله مسائل دیگر در انتخاب کفش کوهنوردی ،مقداردوختها و درزهای آن است .هرچه درزها و دوختها برروی کفش بیشتر باشند،شانس ورود آب و رطوبت به درون کفش بیشتراست.
بطور کل مي توان کفش ها را به 6 دسته بزرگ به شرح زير تقسيم کرد :
1.كفش راه پيمايي براي مسير هاي ساده و کفي استفاده مي شود . شبيه کفش هاي معمولي ورزشي و يا اسپرتکس هاي معروف مي باشند .
2.كفش كوهپيمايي يا تركينك کفش هايي سبک است و براي صعود هاي يک روزه يا چند روزه سبک و کم ارتفاع بکار مي رود
3.كفش كوهنوردي يا کفش نيمه سنگين که براي سه فصل اول سال مورد استفاده قرار مي گيرد
4.كفش كوهنوري سنگين در صعود هاي بلند زمستاني مانند ارتفاعات ايران بکار مي روند و داراي يک يا چند لايه فوق الذکر مي باشند و قابليت نصب کرامپون را هم دارند
5. کفش صعودهاي هيماليايي كه سه پوش و يا دو پوش هستند .
نوع دوپوش از يک کفش کوچک و تنگ مثل کفش رشته کشتي که بجاي بند داراي چسبک است تشکيل مي شود و اين کفش درون کفش اصلي که بزرگتر است قرار مي گيرد .
مي توان شب در داخل چادر و کيسه خواب کفش بيروني را از پا درآورد و از پوش داخلي به عنوان جوراب و يا کفش داخل چادر استفاده کرد.
پوش دوم کفش يا از جنس چرم است و يا از جنس فايبر گلاس که نوع اخير شبيه کفش هاي اسکي است .
در نوع سه پوش علاوه بر اين دو کفش يک لايه گتر بلند نيز بر روي کفش قرار مي گيرد که به دور کفش دوخته شده و تمام رويه و اطراف کفش را در بر مي گيرد
6.كفش سنگنوردي يا کتان سنگ جهت صعود هاي داخل سالن و يا سنگنوردي طبيعي بکار مي رود
نکات :
*بعد از هر برنامه کفش را کاملا تميز کرده و داخل آن را با روزنامه پر کنيد تا هم رطوبت آن گرفته شود و هم حالت و فرم خود را حفظ کند.
*هيچگاه کفش خيس را براي خشك شدن در برابر حرارت مستقيم مثل آفتاب و آتش قرار ندهيد.
*اول فصل زمستان کفش چرمي را کاملا با پيه شتر و يا گوسفند چرب کنيدومحل دوخت ها را نيز با موم عسل بپوشانيد تا آب وارد کفش نشود.
*هنگام شب خوابي در برنامه زمستاني کفش ها را با روزنامه پر کرده و داخل يک کيسه نايلوني قرار داده و در انتهاي کيسه خواب قرار دهید تا يخ نزند .
درغيراينصورت صبح روز بعد به پا کردن کفشي مانند آهن غيرممکن است.
هنگام تهیه کفش دقت کنید تا اندازه آن 1 نمره از پای شما بزرگ تر باشد و این فضا را توسط جوراب پر کنید.
هیچگاه برای اولین بار کفش و دیگر لوازم کوهپیمایی نو خود را در برنامه سنگین استفاده نکنید .
گردآوری مطالب : فرشیدعلمداری
تنظیم : آتیه