7.45 صبح : زیر پل ورسک
13.30 : قله سرخنی serkheni
17.15 : اتمام برنامه زیر پل ورسک
همزمان با تاجگذاری رضا شاه در سال 1305، طرح احداث راه آهن سراسری ایران در مجلس شورای ملی تصویب شد
هدف اجرای این طرح راه ارتباطی شمال به جنوب ایران بود
شرکتهای مهندسی دانشبنیان مختلف آمریکایی، انگلیسی، آلمانی و فرانسوی آمدند و رفتند؛ اما هیچکدام موفق به ارائه و اجرای طرحهای کارآمد نشدند تا اینکه شرکت دانمارکی کمپساکس وارد مذاکره با ایران شد.
نتیجه آن شد که یورگن ساکسیلد به عنوان مدیرعامل این شرکت، قرارداد احداث راه آهن شمال جنوب ایران را در سال 1312 امضا کرد.
یورگن متعهد شد در مدت 6 سال، 900 کیلومتر راه آهن در ایران احداث و به ازای ساخت هر متر، یک و نیم گرم طلای خالص دریافت کند. چیزی بیش از 50 میلیارد تومان امروز؛ البته ناگفته نماند تمام هزینه ساخت راه آهن از مالیات گرفتهشده در آن زمان تأمین میشد.
یورگن بههمراه تیمی از خبرهترین مهندسان آلمانی اتریشی آن زمان به ایران آمدند؛ ابتدا عکسهای هوایی از کوههای البرز گرفتند تا بهترین مسیر ارتباطی را پیدا کنند.
پیداکردن مسیری مطمئن بین رشته کوههای صعبالعبور البرز و پیشنهاد طرحی اجراشدنی کار سادهای نبود؛ اما شرکت کمپساکس از پسِ تهیه نقشه راه برآمد. آنها پس از بررسیهای موشکافانه بهترین مسیر احداث راه آهن شمال جنوب را پیدا کردند و پیشنهاد دادند راه آهن از روستای عباسآباد مازندران به سمت تونل گدوک عبور کند
از آنجا که اختلاف ارتفاع بین ورسک و تونل گدوک چیزی حدود 600 متر بود، تصمیم گرفتند مسیر را به شکل سه پله، معروف به سه خط طلا روی دامنه کوه اجرا کنند تا قطار با شیب ملایم و معقولتری این مسیر را بپیماید.
چالش بعدی، وجود دره ورسک بین مسیر بود که برطرفکردن این چالش یک شاهکار مهندسی به نام پل ورسک مازندران را خلق کرد
مهندسان با ارائه طرحی برای یک پل با دهانه بزرگ، مشکل مسیر راه آهن روی دره ورسک را برطرف کردند؛ همچنین برای حفاظت از پل، پیشنهاد ساخت یک تونل زیر پل را ارائه کردند تا پل از طغیان احتمالی رودخانه جاری در این مسیر در امان بماند. با درنظرگرفتن چنین تمهیداتی همه شرایط برای شروع کار مهیا بود.
سرانجام یورگن و تیمش کار خود را در آبان سال 1313 شروع کردند و در اردیبهشت 1315 به پایان رساندند؛ یعنی چیزی کمتر از 18 ماه.
دهانه پل ورسک چیزی حدود 66 متر طول و از ته دره 110 متر ارتفاع دارد؛ همچنین طول کلی پل 86 متر است
میگویند رضا شاه شخصاً در زمان افتتاح پل ورسک و عبور اولین قطار از روی آن به مازندران میرود. پس از بررسی پلی چنین شگفتانگیز، دستور میدهد سرمهندس سازنده آن یعنی لادیسلاوس فون رابسویچ به همراه خانوادهاش در لحظه عبور قطار زیر پل باشند
رضا شاه میخواست از کار مهندس آلمانی اطمینان حاصل کند و البته رابسویچ و خانوادهاش نیز از این آزمون سربلند بیرون آمدند و عمر پل را حداقل 70 سال یعنی تا سال 1385 تضمین کردند؛
با این وجود میبینیم پل هنوز سرپاست و گویا پس از بررسیهای مهندسان ایرانی، مشخص شده این پل حالا حالاها قرار است ما را از تهران به شمال برساند.
در ساخت چنین پلی با ارتفاع بیش از 100 متر از ته دره از هیچ سازه فلزی و آرماتوری استفاده نشده است. پل از ملات سیمان، شن شسته شده و آجر یعنی ملات غیر مسلح ساخته شده. همچنین ابزارآلات بهکاررفته در مراحل ساخت پل، دینامیت و دریل دستی بوده است
بهطور خلاصه باید گفت بعد از ساخت دو پایه بتنی و اتصال آنها به هم از دو طرف کوه، دال قوسی شکل روی آن اجرا شد. در نهایت هم کار را با یک نمای آجری به پایان رساندند.
جالب است بدانید کاربری پل ورسک و سه خط طلا فقط برای جابهجایی مسافران از آن طرف البرز به این طرف البرز نبوده!
بلکه در جنگ جهانی دوم به حدی نقش موثری در جابهجایی بار و سرباز داشته که سیاستمداران بزرگی در مدح این پل گفتهاند اگر پل ورسک نبود، الان نقشه جهان تغییر کرده بود و دار و دسته هیتلر زمامداری جهان را به عهده گرفته بودند. همچنین چرچیل، رئیس جمهور وقت انگلستان بعد از جنگ جهانی دوم لقب پل پیروزی را به آن اعطا کرد
قلعه مازیار ورسک
این قلعه با مساحتی حدود یک کیلومتر بر بلندای کوهی در ارتفاع ۳۵۰متری از جاده در سمت راست پل ورسک قرار دارد.
راه رسیدن به قلعه، مسیری شیبدار و سنگلاخ است که در مسیر مجاور تونل ورسک قرار دارد. ورودی قلعه یک قوس شمشیریشکل با ارتفاع حدود ۲۰ متر دارد و بنای اصلی ارگ در ۵۰متری ورودی دیده میشود